تفسیر شریف تسنیم سوره آل عمران (نشریه هادی شماره 100)

أعوذ بالله من الشيطان الرجيم

فَكَيفَ اِذا جَمَعنهُم لِيَومٍ لارَيبَ فِيهِ وَ وُفِّيَت كُلُّ نَفسٍ ما كَسَبَت وَ هُم لايُظلَمون(25)

گزيده تفسير

اهل كتاب از سر كبر و غرور، به دعوت الهي پاسخ نگفتند. اگر غرور و پندارشان (كه جز چند روزي در آتش نخواهند سوخت) اجازه نداد كه تسليم كتاب خدا شوند، در قيامت ناگزير تسليم حكم خدا خواهند شد؛ روزي كه چون جن و انس در آن گردآوري مي‏شوند، به «يوم الجمع» موسوم شده و هيچ ترديدي در آن نيست. بدين معنا كه يا وقوعش قطعي است يا همه چيز در آن عيان و روشن است، و هركس در برابر كسبش، اعم از نيك و بد به طور كامل و بدون ستم پاداش داده مي‏شود.

تفسیر شریف تسنیم سوره بقره(نشریه هادی شماره100)

آیه 47- یا بنی اسرائیل اذکروا نعمتی التی انعمت علیکم و انی فضلتکم علی العالمین

آیه 48- واتقوا یوما لا تجزی نفس عن نفس شیئا و لا یقبل منها شفاعه و لا یوخذ منها عدل و لا هم ینصرون

تفسیر

شفاعه: از شفع به معنای جفت، در مقابل «وتر» به معنای تک است و از آن جا که در شفاعت عرفی یا شرعی، شخص شفیع، جفت انسان شفاعت شونده واقع می شوند، به او شفیع و به عمل او شفاعت اطلاق می گردد.

تناسب آیات

خدای سبحان در ایه 40 سوره بقره به طور اجمال بنی اسرائیل را به یادآوری نعمت ها امر کرد و چون یادآوری نعمت تاثیر به سزایی در شکر نعمت دارد، در دو آیه مورد بحث و آیات بعدی آن را تکرار می کند. با این تفاوت، که اولا، در این مرتبه بسیاری از نعمت ها را برمی شمارد و به این طریق آن اجمال را تفصیل می بخشد و ثانیا، از آن جا که این یادآوری ها برای شکر است و ذکر نعمت، مصداق شکر نعمت است، به عاقبت کفران نعمت نیز اشاره ای دارد.

پیام آیه مورد بحث این است که در قیامت هیچ راهی برای رهایی مجرم وجود ندارد؛ نه خود انسان قدرت دفاع دارد و نه یکی از بستگان او به فکر اوست و نه قراردادهای اجتماعی می تواند مشکل وی را حل کند و نه ناصر پیش بینی نشده ای او را رهایی می بخشد.

تفسیر شریف تسنیم سوره آل عمران (نشریه هادی شماره 99)

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

ألَم تَرَ اِلَي الَّذينَ أوتوا نَصيباً مِنَ الكِتابِ يُدعَونَ إلي كِتابِ اللهِ لِيَحكُمَ بَينَهُم ثُمَّ يَتَوَلّي فَريقٌ مِنهُم وهُم مُعرِضون (23) ذلِكَ بِاَنَّهُم قالوا لَن تَمَسَّنَا النّارُ اِلاّ اَيّاماً مَعدوداتٍ وغَرَّهُم في دينِهِم ما كانوا يَفتَرون (24)

گزيده تفسير

در آيه مورد بحث، گروهي از اهل كتاب (يهود) سرزنش شده‏اند، زيرا آنان كه بهره‏اي از كتاب آسماني (تورات) داشتند، به حكم الهي موجود در قرآن يا قرآن و تورات فراخوانده مي‏شوند تا ميانشان داوري كند؛ ليكن آنان مطابق سيره هميشگي‏شان، از حق اعراض مي‏كنند گستاخي و رويگرداني آنان از حق، برخاسته از پندارهاي خودساخته‏شان است كه «آتش جز روزهايي اندك آنان را نمي‏سوزاند». آري دروغهايي كه بافتند آنها را در دينشان فريفت. 

تفسیر شریف تسنیم سوره بقره(نشریه هادی شماره99)

آیه 44- اتامرون الناس بالبر و تنسون انفسکم و انتم تتلون الکتاب افلا تعقلون

با دقت در آيه فوق سوالات زير در ذهن متواتر مي گردد که پاسخ اجمالي براي هر سوال از کل تفسير آيه فوق ذکر مي­گردد(انشالله)

1-      عالمان يهود مردم را به چه کار نيکويي هدايت مي­کردند که خود به آن عمل نمي نمودند.

1-1              به بستگان خود توصيه مي­کردند که در ايمان خود به حضرت محمد (ص) تابت قدم باشند در صورتي که خود ايمان نمي­آوردند.

1-2              نيازمندان قوم يهود را امر به مسلمان شدن مي­کردند اما حقيقت را از توانگران مخفي مي­کردند (تا هدايا از طرف آنها کاهش نيابد)

1-3              عالمان يهود پيش از بعثت پيامبر اکرم (ص) مردم عرب را به ايمان به آن حضرت پس از بعثت دعوت مي­کردند در حالي که خود پس از بعثت لجاجت ورزيدند و ايمان نمي­آوردند.

1-4              عالمان يهود مردم را به کارهاي نيک مانند صدقه و امانت­داري دعوت مي­کردند درصورتي که خود آمر به آن نبودند.

2-      آيا از ايه فوق اينگونه برداشت مي­گردد که شما نبايد آمر به معروف باشيد چون خودتان آن معروف را انجام نمي­دهيد.

محور توبيخ در آيه مذکور اصل امر به معروف نيست بدين معنا که وقتي خود عمل نمي­کنيد چرا به ديگران امر مي­کنيد بلکه بدين معناست که وقتي به ديگران امر مي­کنيد چرا خود عمل نمي­کنيد. با توجه به روايت زير از پيامبر اکرم (ص) که در پاسخ شخصي که گفت "لا تامر بالمعروف حتي نعمل و لا تنهي عن منکر حتي ننتهي عن کله" فرمودند"لا بل مرو بالمعروف و ان لم تعملوا به کله و انتهوا عن المنکر و ان لم تنتهوا عنه کله"

امر به معروف و نهي از منکر واجب است خواه آمر خود عمل کننده باشد و يا عامل نباشد و حتي عدالت هم نداشته باشد.

تفسیر شریف تسنیم سوره بقره(نشریه هادی شماره98)

و امنوا بما انزلت مصدقا لما معكم و لاتكونوا اول كافر به و لاتشتروا بآياتى ثمنا قليلا و ايّاى فاتقون (41) و لاتلبسوا الحق بالبطل و تكتموا الحق و انتم تعلمون (42)

سوالاتي که به پس از خواندن و تامل در آيه فوق به ذهن متواتر مي­شوند و جواب اجمالي آنها:

1-    منظوراز«امنوا بما انزلت»چيست؟

در اين آيه مراد از «امنوا بما انزلتم»، قرآن و آورنده آن است که قبلا در متون تحريف نشده به آن اشاره شده است.

2-    منظوراز«مصدقا لما معكم»چيست؟

منظور اينکه قرآن در مقابل تورات تحريف نشده، نمي­باشد و روحي که قرآن را نازل کرده همان است که تورات و انجيل را نازل کرده است. يکي از موضوعات مهم در اين زمينه اين است که آوردن موضوع بالا ناقض اين است که قرآن و کتب اسماني پيشين باهم برابر هستند. در اصول کلي بين قرآن و کتب منحرف نشده پيشين تفاوتي نيست و «انّ الدين عند اللّه الاسلام»اما در برخي از احکام نسخ اتفاق افتاده است. آوردن موضوع بالا جهت ترغيب اهل کتاب به ايمان آوردن است. پس محدوده تصديق قرآن کل تورات و انجيل تحريف نشده است و اين منافاتي با نسخ برخي از احکام کتب گذشته در قرآن کريم نمي­باشد.

3- منظور از «اولکافر»کيانند و چرا در مورد آنان با اين لفظ ياد شده است؟

منظور از اول کافر اهل کتاب است و دليل اينکه با اين عنوان از انان يا دشده است اين است که اهل کتاب از آن جهت که به مبدا نزول وحي يعني خداي سبحان معتقد بودند و نيز به اصل موحي و نبوت عام ايمان داشتند، امر وارد در آيه مورد بحث فقط در محدوده رسالت رسالت خاص متوجه آنان است. مقصود کلي اين است که شما اهل کتاب در کفر ورزيدن به اسلام از ديگران سبقت نگيريد. مشرکان بر اثر بت­پرستي گرفتار کفرند ولي شما که به ربوبيت خداوند و به فرشتگان و وحي و رسالت و قيامت ايمان داريد، چرا به قرآن و اسلام کفر مي­ورزيد...به يک تعبير مي­توان اول کافر به را خاص­تر کرد و منظور آن را علماي اهل کتاب دانست که با کفر آنها نسبت به قرآن و آورنده آن عملا امتي گمراه مي­شوند. در اين جمله با اينکه نهي از کفر آمده است اما با ظرافت امر به سبقت در ايمان آوردن به قرآن نيز مستتر است. از لحاظ تاريخي گرچه مشرکان مکه اولين کافران به قرآن بودند اما يهوديان مکه اولين اهل کتاب بودند که به قرآن و آورنده آن کفر ورزيدند.

تفسیر شریف تسنیم سوره آل عمران (نشریه هادی شماره 98)

إنّ الّذين يكفرون بايات الله و يقتلون النبيين بغير حقّ و يقتلون الذين يأمرون بالقسط من النّاس فبشرهم بعذاب أليم (21)

اُولئِكَ الَّذينَ حَبِطَت اَعملُهُم فِي الدُّنيا والاءخِرَةِ وما لَهُم مِن نصِرين(22)

گزيده تفسير

خداي سبحان عذاب دردناك الهي را به كساني بشارت مي‌دهد كه به آيات و معجزات تدويني و تكويني او كفر مي‌ورزند و پيامبران را به ناحق مي‌كشند و نيز آمران به قسط را مي‌كشند. اعمال چنين كساني هم در دنيا نابود است و هم در آخرت و آنان هرگز ياوري نخواهند داشت.

در اين آيات درباره همان كافراني سخن مي‌گويد كه با پيامبرصلي الله عليه و آله و سلم به محاجّه برخاستند و اسلام را نپذيرفتند و تبليغ رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم در آنان مؤثر نيفتاد. و فرجام دردناك و تهيدستي و تنهايي و بي‌ياوري آنان را يادآوري مي‌كند.

درس 8 و 9 حکمت عرفانی(براهین وحدت شخصیه وجود)

حکمت عرفانی

درس 8 و 9

براهین اثبات وحدت شخصیه وجود

آیا استدلال و برهانی برای وحدت شخصیه، وجود دارد؟

از دید عرفا این بحث صرفا برای رعایت حال کسانی است که به تجربه های عارفانه دست نیافته اند. زیرا کسی که به مرحله شهود عرفانی رسیده و حقیقت واحد لایتناهی را به مشاهده نشسته باشد، دلیلی برای اثبات این حقیقت نمی جوید و اساساً چنین دلیلی را برای اثبات آن حقیقت مشهود، یافتن و جستن آفتاب در وسط روز  و در هوای صاف با نور شمع می داند.

اما کسانی که به تجربه های عارفانه نرسیده اند قطعا باید با دلیل و برهان وحدت شخصیه را دریابند.

درس اول و دوم کلیات در عرفان نظری (اردوی عید97)

درس اول و دوم کلیات در عرفان نظری

موضوع اصلی کتاب پیش روی عرفان نظری است ؛ لکن از جمله مقدمات ضروری بررسی تطور تاریخی آن هر چند به نحو گذر است ؛ زیرا این کار می­تواند در شناخت صاحب نظران این حوزه منابع اولیه و اصیل تحقیق و حتی فهم بهتر مسائل عرفان نظری اثر گذار باشد.

خواستگاه عرفان اسلامی

برخی معتقدند عرفان اسلامی برگرفته از عرفان مسیحی است و در واقع عرفان مسیحی که در رهبانیت عیسویان تجلی یافته و در راهبان مسیحی شکل گرفته بود در میان مسلمان ها با نام جدید تصوف سر برآورده است.

در پاسخ به این اعتقاد اشتباه باید متذکر شد که غالب محققان اسلامی و بیشتر دانشمندان غربی معتقدند عرفان اسلامی حقیقتی اصیل و بر خاسته از متون و آموزه های اسلامی است .